โครงการฝึกอบรมครูดนตรีตามแนวทางโครงการเป็นฐานสำหรับรายวิชากลวิธีการสอนดนตรีเบื้องต้น

ผศ. ดร.ภัทรภร ผลิตากุล

ความเป็นมาและความสำคัญ

วิชากลวิธีการสอนดนตรีเบื้องต้นเป็นวิชาในกลุ่มวิชาบังคับเลือกที่บรรจุในหลักสูตรดุริยางคศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการแสดงดนตรี (หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2559) เพื่อให้ผู้เรียนที่สนใจและมีแนวโน้มประกอบอาชีพครูดนตรีได้ศึกษาทักษะการสอนดนตรีเพิ่มเติมนอกเหนือจากวิชาทางการแสดงดนตรีเพียงอย่างเดียววัตถุประสงค์รายวิชามี 3 ข้อ ได้แก่ ผู้เรียนสามารถ
1) อธิบายหลักการสอนดนตรีได้อย่างเป็นขั้นตอน
2) เขียนแผนการสอนดนตรีได้อย่างสอดคล้องกับระดับชั้นของนักเรียนที่เรียนดนตรี และ
3) สอนดนตรีในสถานการณ์จริงได้อย่างถูกต้องตามหลักการสอนดนตรี
แนวคิดโครงการเป็นฐานจึงได้นำมาใช้จัดการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนบรรลุวัตถุประสงค์รายวิชา เนื่องจากเป็นแนวคิดที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองผ่านการลงมือปฏิบัติภายใต้หัวข้อที่ผู้เรียนสนใจซึ่งเป็นแรงจูงใจให้เกิดการอยากเรียนรู้

วัตถุประสงค์

เพื่อนำเสนอโครงการฝึกอบรมครูดนตรีตามแนวทางโครงการเป็นฐานสำหรับรายวิชากลวิธีการสอนดนตรีเบื้องต้น

ขั้นตอนการดำเนินโครงการ

ในการดำเนินโครงการ มีขั้นตอนทั้งหมด 5 ขั้นตอน ได้แก่
1) การค้นหาแนวคิดในการทำโครงการ
2)การวางแผนโครงการ
3)การดำเนินโครงการ
4) การประเมินโครงการและ
5) การเผยแพร่โครงการ

ผลจากโครงการ

โครงการฝึกอบรมครูดนตรีตามแนวทางโครงการเป็นฐานสำหรับรายวิชากลวิธีการสอนดนตรีเบื้องต้นประกอบด้วยกระบวนการ 4ขั้นตอน ได้แก่
1) การสำรวจแนวคิดเป็นขั้นตอนที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนสำรวจสิ่งที่ตนสนใจในการสอนดนตรี ผู้เรียนได้ฝึกสอนร่วมกับเพื่อนหน้าชั้นเรียน เรียนรู้ตัวอย่างกิจกรรมการสอนดนตรีและสังเกตการสอนดนตรี
2)การวางแผนการสอนดนตรีเป็นช่วงที่ผู้เรียนได้ฝึกเขียนแผนการสอนดนตรีและได้เรียนรู้หลักการเชิงทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการเขียนแผนการสอนดนตรี ตลอดจนการทดลองสอนดนตรี
3) การฝึกสอนดนตรีในสถานที่จริงเป็นขั้นตอนที่ผู้เรียนฝึกปฏิบัติการสอนดนตรีที่โรงเรียนตามแผนการสอน และฝึกทักษะการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจริงในชั้นเรียนดนตรี และ
4) การประเมินซึ่งการดำเนินโครงการควรได้รับการประเมินทั้งระหว่างกระบวนการและหลังโครงการ การประเมินระหว่างกระบวนการเป็นการติดตามความก้าวหน้าและพัฒนาการของผู้เรียน นอกจากนี้ หากมีปัญหาเกิดขึ้นระหว่างการดำเนินงานทำให้แก้ไขได้อย่างรวดเร็ว ส่วนการประเมินหลังโครงการเป็นการประเมินผลการเรียนรู้ที่คาดหวังจากการทำโครงการ โดยผู้เรียนต้องเผยแพร่องค์ความรู้ที่ได้จากการทำโครงการสู่สาธารณะ

แนวทางการนำไปใช้

1) เกณฑ์การประเมินทักษะการสอนดนตรีควรสอดคล้องกับเป้าหมายของหลักสูตร ผู้เรียนที่ร่วมโครงการฝึกอบรมครูดนตรีครั้งนี้ เป็นผู้เรียนสาขาวิชาการแสดงดนตรีซึ่งเป้าหมายของหลักสูตรคือการผลิตนักดนตรี รายวิชาในหลักสูตรจึงไม่ได้มุ่งเน้นวิชาที่เกี่ยวข้องกับการสอนดนตรี ดังนั้น ในการจัดทำวัตถุประสงค์รายวิชา กิจกรรมการเรียนการสอน และการวัดประเมินผลควรนำเป้าหมายของหลักสูตรมาพิจารณาด้วยและ
2) การจัดการเรียนการสอนตามแนวทางโครงการเป็นฐาน อาจารย์ผู้รับผิดชอบรายวิชาเพียงคนเดียวไม่สามารถดำเนินการได้ ดังนั้น คณะกรรมการบริหารหลักสูตรและอาจารย์ในหลักสูตรทุกท่านควรร่วมกันวางแผนเพื่อให้เป้าหมายของโครงการเป็นไปในทิศทางเดียวกันและตอบสนองผลลัพธ์การเรียนรู้ที่หลักสูตรตั้งไว้

หมายเหตุ:
วีดิทัศน์ประกอบโครงการฝึกอบรมครูดนตรีตามแนวทางโครงการเป็นฐาน
1) กดเข้าลิ้งค์ https://www.youtube.com/watch?v=dkgELvKHUps&t=213s หรือ
2) เข้าโปรแกรมยูทูบและพิมพ์คำว่า “Project-based Learning for Music Teacher Training” ใน Channel: Bo Plitakul